زوٙن بألوٙچی
| بألوٙچی | |
|---|---|
|
baločî Balóćíبلوچی |
|
| ھأچایە بییئنی د | پاکئستان، ئیران, أفغانئستان، تورکأمأنئستان، ئمارات، عومان، تانزانیا |
| راساگە | ئیران، أفتونئشین پاکئستان و ھارگە أفتونئشین پاکئستان |
| شومارە ھأچایە ڤأر | ۲۰،۰۰۰،۰۰۰ مئلیوٙن کأس (ڤیرگار سیش نی) |
| حوٙنئڤادە زوٙن | |
| لئزڤیا |
أفتونئشین
أفتوزأنوٙن
ھارگە
|
| ساموٙنە نیسأنئن | عأرأڤی |
| ڕأڤئشت جاڤأنئ یی | |
| زوٙن میزوٙنکاری بییە | آکادئمی بألوٙچی (پاکئستان)،آکادئمی زوٙن بألوٙچی د کوڤئیتە |
| رارینە یا زوٙن | |
| ISO 639-3 | Variously: bgp – أفتوزأنوٙن bgn – أفتونئشین bal – ھارگە |
بألوٙچی یئ گئل د زوٙنیا ئیرانی لئشک شومال أفتونئشینە. ئی زوٙن زوٙن دا خألک بألوٙچ ە کئ ھان د ڤولاتیا ئیران، پاکئستان، أفغانئستان و تورکأمأنئستان و پارئ یی د ڤولاتیا عأرأڤی چارقئر باریک ئو فارس و دأریا مأکران.
مینوٙنە یا
دئماتئری[ڤیرایئشت]
زوٙن بألوٙچی یئ گئل د زوٙنا ئیرانی شومال أفتونئشینە کئ د زوٙنا تاتی، کوردی و تالئشی فئرە نئزیکە.[۱] گاسی چئنی بییە کئ ھأچایە ڤأریا ئی زوٙن د راساگە یا شومالی ئیران ئیسئنی مالکأنوٙن کئردئنە سی بألوٙچئستان .
لئزڤیا[ڤیرایئشت]
موٙأ بوٙیی کئ زوٙن بألوٙچی دۊ گئل لئزڤ أصلی دارە: أفتوزأنوٙن، یا شومال أفتوزأنوٙن، و أفتونئشین، یا ھارگە أفتونئشین، دوبیشتئر بألوٙچیا ھان د سئ تا ڤولات ئیران، پاکئستان و أفغانئستان و زئشتگە ئی خألک ھا د یئ گئل راساگە گأپ و فئرە و گأرم و پارئ یی د ڤئنوٙ ھان د ڤولاتیایی تئر چی تورکأمأنئستان و سوٙدان و تانزانیا و کول نوفوٙس بألوٙچیا دونیا 20 مئلیوٙن کأسە، کئ بیشتئر ڤئنوٙ ھان د ڤولاتیا ئیران، پاکئستان و أفغانئستان. ڤألی نأبوٙە بوٙیی کئ شومارە نوفوٙس بألوٙچیا ھئ چئنی راست بوٙە. ألڤأت پارە یی د بألوٙچیا ھان د ڤولاتیا عأرأڤی چارقئر باریک ئو فارس و ڤولاتیا چی میناڤە ئسکاندیناڤی چی سوٙئد و نورڤئج کئ ئی دأسدە د بألوٙچیا سی کاریا سیاسی و جأنیاری مال دئبار بیینە. بألوٙچیا پاکئستان بیشتئر ھان د ڤولاتچە بألوٙچئستان و بألوٙچیا پاکئستان بیشتئر ھان د ڤئلایأتیا ھئلمأند و نیمروٙز و بألوٙچیا ئیران بیشتئر ھان د آستوٙن سیستان و بألوٙچئستان، کئرمان، خوراسان ھارگە، ھورموزگان و گولئستان.
- أفتونئشین(رأخشانی)
- رأخشانی سأرحأدی
- رأخشانی أفغانئستان
- رأخشانی تورکأمأنئستان
- رأخشانی پأنجگوٙری
- رأخشانی کألاتی
- رأخشانی سأراڤانی
- ھارگە(مأکرانی)
- لاشاری
- کأچی
- کأراچی
- لئزڤیا ھارگە یا سولئیمانی
- بوٙگتی (بامبوٙر)
- مئری رئند(سیبی)
- دوکمی-مأزاری
- مئندوڤانی& لئزڤ سئند أفتونئشین
نئموٙنە کألیمە یا زوٙن بألوٙچی[ڤیرایئشت]
| بألوٙچی | ھومبأراڤأر لۊری | نیسئسە د لاتین |
|---|---|---|
| پْیراپ | شأڤنأم | pýeráp |
| گوتل | ئور | gotal |
| گورآپگ | سأرئو | gorápag |
| مورینگَه | زأن (آئن) | moringa |
ساموٙنە یا نیسأنئن زوٙن بألوٙچی[ڤیرایئشت]
ھیل نئڤئشت دوگدور مجاھد قسیم بألوٙچ کئ خوش دوگدورا ھیل شئناسی دارە[ڤیرایئشت]
ا آ ب بھ ݒ پ پھ ت تھ ٹ ٹھ ث ج جھ ݘ چ چھ ح خ د دھ ڈ ڈھ ڋ ذ ڌ ڌھ ر ڑ ڑھ ز ژ س ش ص ض ط طھ ظ ع غ ف ق قھ ک کھ گ گھ ڱ ڳ ل لھ م مھ ن نھ ں ڹ و وھ ہ ھ ء ی ے ﻳﮭ ~٠
سئید ظوھوٙرشا ڤا ھیل نئڤئشت عأرأڤی و ئوردو[ڤیرایئشت]
ا آ ب پ ت ٹ ج چ د ڈ ر ڑ ز ژ س ش ک گ ل م ن و ھ ء ی ے
ھیل نئڤئشت زوٙن بألوٙچی[ڤیرایئشت]
ئی ھیل نئڤئشت کار دوٙنئسمأنیجا ئوپسالا سوٙئدە کئ د سال 2000 زایئشتی رأڤأندیاری بییە.
سأرجا یأک بییئن ألئفبایی:
a á b c d ď e f g ĝ h i í j k l m n o p q r ř s š t ť u ú v w x y z ž ay aw (سی و سئ گئل حأرف و دوٙ گئل شئڤە نیسئسە)
| A/a | amb (mango), angúr (grape), bagg (camel-caravan), sardar (Head man-nobleman), namb (mist) |
| Á/á | dár (wood), abba (father), árth (flour), bahá (price), pádh (foot), ághah (coming), áhán (them) |
| B/b | (be) bawar (snow, ice), bám (dawn), bágpán (gardner), baktáwar (lucky) |
| C/c | (che) cattr (umbrella), bacc (son), kánc (knife), Karácí, Kulánc, Cákar, Bálác |
| D/d | (de) dard (pain), drad (rainshower), dárman (medicine), wádh (salt) |
| Ď/ď | is same as Ř/ř (ře) so this latter is preferably used to simplify the orthography. |
| E/e | eš (this), cer (below), eraht (end of date harvest), pešraw (leader, forerunner), kamer (ploughshare) |
| F/f | (fe) To be used only in loan words where its use is inevitable, like Fráns (France), fármaysí (pharmacy), |
| G/g | (ge) gapp (talk), ganokh (mad), bágh (garden), bagg (herd of camels), pádagh (foot), Bagdád (Baghdad) |
| Ĝ/ĝ | (like ĝhaen in Perso-Arabic script) Only in loan words and in eastern dialects: Ghair (Others), Ghali (Carpet), Ghaza (Noise). |
| H/h | (he) hár (flood), máh (moon), koh (mountain), mahár (rein), hon (blood) |
| I/i | (i) istál (star), ingo (here),gir (take), kirr (near), |
| Í/í | (í) ímmán (faith), šír (milk), pakír (beggar), samín (breeze), gálí (carpet) |
| J/j | (je) jang (war), janagh (to beat), jing (lark), ganj (treasure), sajjí (roasted meat) |
| K/k | (ke) Kirmán (Kirman), kárc (knife), nákho (uncle), gwask (calf), kasán (small) |
| L/l | (le) láp (stomach), gal (joy), ghall (party, organization), gull (cheek), gul (rose) |
| M/m | (me) mát/más (mother), bám (dawn), camm (eye), mastir (leader, bigger). |
| N/n | (ne) nán/nagan/naghan (bread), nokk (new, new moon), dann (outside), kwahn (old), nákho (uncle) |
| O/o | (o) oštagh (to stop), ožnág (swim), roc (sun), dor (pain), socagh (to burn) |
| P/p | (pe) Pádh (foot), šap (night), šapád (bare-footed), gapp (talk), haptád (70) |
| Q/q | (qú) Used in loan words, like Qábús |
| R/r | (re) Rustum (a name), rekh (sand), baragh (to take away), giragh (to get), garragh (to bray), gurrag (to roar), šarr (good), sarag (head), sarrag (a kind of donkey's braying) |
| Ř/ř | (ře) řák (post), řukkál (famine), gařř (urial), guřř (last), guřřag (to chop). |
| S/s | (se) sarag (head), khass (someone), kasán (little), bass (enough), ás (fire) |
| Š/š | (še) šap (night), šád (happy), meš (sheep), šuwánag (shepherd), wašš (happy, tasty). |
| T/t | (te) taghard (mat), tahná (alone) thás (bowl), kilítt (kay), masítt (mosque), battí (lantern) |
| Ť/ť | (ťe) ťung (hole), ťíllo (bell), baťť (cooked rice), baťťág (eggplant). |
| U/u | uštir (camel), šumá (you), ustád (teacher), gužn (hunger), buz (goat) |
| Ú/ú | (ú, sounds like the "oo" in English word "root") úrt (thin), zúrag (to take), bizú (take), dúr (distant) |
| V/v | (ve) used in loanwords only, like in the English word service, very. |
| W/w | (we) warag (food, to eat), wardin (provision), dawár (abode), wádh (salt), kawwás (learned), hawa (wind) |
| X/x | (khe) Xudá (God), |
| Y/y | (ye) yád (remembrance), yár (friend), yárah (eleven), biryání (meat in rice), raydyo (radio), yakk (one) |
| Z/z | (ze) zarr (monay), zí (yesterday), muzz (wages), moz (banana), nazzíkk (nearby), bazgar (tenant), Zor (power). |
| Ž/ž | (že) žand (tired), zindaghi (life), žáng (bells), pažm (wool), gažžag (to swell), gužnag (hungry), Mauz (waves). |
| Ay/ay | (h)ayrán (surprise), ayrát (distribution), say (3), may (our), kay (who), šumay (your) |
| Aw/aw | kawr (river), hawr (rain), kissaw (story), dawl (sort), dawr (jump), awlád (off-spring), kawl (promise), gawk (neck). |
